Κυριακή 31 Αυγούστου 2014

Κύκλος σεμιναρίων με τον Άρη Ρέτσο - "Το εγώ στο αρχαίο δράμα"






"Το Εγώ  στο αρχαίο δράμα"
"Πολυώνυμο" – Άρης Ρέτσος



Είναι γνωστό, από τότε κιόλας που ο νόμος της βαρύτητας... επικράτησε στη Γη, ότι χωρίς τις αντιθέσεις, τις αντίθετες δυνάμεις,  τα αντίθετα "θέλω' και τις αντίθετες πράξεις τόσο  στην ιστορία του Ανθρώπου, όσο και σ’ αυτήν του Φυσικού γύρω μας  κόσμου, ότι είναι αδύνατον να υπάρξει, , όποια  κίνηση, δράση ή πράξη είτε μέσα στη Ζωή και ακόμα περισσότερο στην Τέχνη, ξέχωρα και έξω από την "τάξη"  αυτήν. Ωστόσο, "καλλιτεχνικά" περιορίζοντας το θέμα, θα λέγαμε ότι η Τέχνη, και ειδικότερα η Τραγωδία, χωρίς  να λύνει,  ή ακόμα περισσότερο να φωτίζει το νόμο των αντιθέτων, φαίνεται να αναπαριστά και να αναπαράγει, θα λεγε κανείς με υπερβολικά δραματικό και στα όρια του γκροτέσκου τρόπο, την εμμονή και το πάθος των Ηρώων, σαν την αρχή και την αιτία της συμφοράς των,  θέλοντας για κάποιον παράξενο ίσως λόγο, να "αποπροσανατολίσει" την προσοχή και το ενδιαφέρον του κοινού,  σε μια άλλη πλευρά της γνώσης. 

Γιατί αλήθεια, θα υπήρχαν αυτά τα έργα, εάν ήδη από το πρώτο επεισόδιο, η Ηλέκτρα ηρεμούσε επιτέλους "αποδεχόμενη τη μοίρα της", και αν ο Αίαντας εξ αρχής "παραιτείτο" των όπλων του Αχιλλέα, και  ο Οιδίπους αν "παραδεχόταν ευθύς την ενοχή του" σαν φονιάς του Λαίου, ή αν η Μήδεια "άφηνε τα παιδιά της να γεράσουν", και ο Φιλοκτήτης  "παρέδιδε επιτέλους" το τόξο για την άλωση της Τροίας χωρίς ¨πολλά πολλά¨;
Φευ, κατά ποιητήν! Μονόπρακτον θα είχαμε!

- Στην πράξη τώρα, και μέσα από αυτήν, περίπου,  την οπτική, και μετά την καλοκαιρινή περιοδεία της παράστασης "Έπεα Πτερόεντα" σε Θεσσαλονίκη, Πήλιο, Κεφαλλονιά, Σάμο κτλ, ο Άρης Ρέτσος  και η θεατρική εταιρεία "Πολυώνυμο"   ξεκινά θεατρικό εργαστήρι αρχαίου δράματοςμε τον τίτλο "Το Εγώ  στο αρχαίο δράμα", στους  σχετικά  με αυτά ενδιαφερομένους.

- Στην πρώτη αυτή φάση του σεμιναρίου,  η πρακτική των ηθοποιών επικεντρώνεται στη σχέση του Ατόμου με το  Σύνολο, του Ήρωα, δηλαδή, και του Χορού, στα πρώτα επεισόδια των έργων, όπου η συνεχής σύγκρουση Ήρωα και Χορού καθορίζει την εξέλιξη του έργου : Ηλέκτρα – Χορός, Κασσάνδρα – Χορός, Αίαντας – Χορός κ.α.

Το κάθε πρόσωπο διεκδικεί το χώρο, την ύπαρξη, το θέλω, και εν τέλει το "Είναι" του. Οποιαδήποτε όμως πράξη ή απόφαση του, καλώς ή κακώς,  "περνάει" μέσα από το Χορό, και εκεί ζυμώνεται, δοκιμάζεται, και γίνεται ή όχι αποδεκτή από το πλήθος του Χορού. Ο Χορός από την άλλη, άλλοτε ακολουθώντας και άλλοτε όχι τον Ήρωα, σαν θεσμικό πρόσωπο των "πολλών" ή του "εμείς", ελέγχει, κρίνει, συντροφεύει, αλλά και συγκρούεται με τον Ήρωα, καθορίζοντας καταλυτικά την εξέλιξη του Έργου.  Η αέναη και άλυτη πάλη του "εγώ" με τους "άλλους", στην διαχρονική "αρένα"... του πάντα,  ή στον "ωραίο" και... αρχαίο κύκλο, στην ορχήστρα του θεάτρου ένα απογευματινό δειλινό στα πεύκα κλπ., ανάλογα πώς το βιώνει κανείς, είναι και η θεματική του σεμιναρίου.

Πιο απλά, και μέσα από τους    Ρυθμούς του έργου, στο εργαστήρι οι συμμετέχοντες στο ρόλο του Χορού, κρίνουν και πιέζουν το Πάσχον πρόσωπο και μοιραία το φορτίζουν και το υποχρεώνουν να υπερβεί τα όρια αποκαλύπτοντας μας την αλήθεια της σκηνής, και όχι μόνο.

Αυτό το πρωταρχικό, ή και για πολλούς "απλοϊκό", τεχνικό στάδιο, δημιουργεί την "ανάγκη  έκφρασης"  όλων όσων συμμετέχουν στη σκηνή, και θεωρείται απαραίτητο για την τεχνική αλλά και τη βιωματική αντίληψη  εν συνεχεία του Ηθοποιού,  στο τι σημαίνει μονόλογος, διάλογος, χορικό κτλ.,  καθώς και  άλλα θεωρητικά  θέματα, όπως  ήθος, διάνοια, λεκτικό, χαρακτήρας, κίνηση κτλ.....διότι, ως γνωστόν επίσης,  χωρίς  την "ανάγκη  έκφρασης",  δεν  υπάρχει  έκφραση.

Πιο λιτά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι, στόχος του Σεμιναρίου είναι οι συμμετέχοντες να προσεγγίσουν το χώρο του Αρχαίου Δράματος μέσα από μια άλλη οπτική. Πιο ειδικά και μέσα από αυτοσχεδιασμούς και την οργανική σωματική έκφραση των κειμένων αποκαλύπτονται:

α) τα πρόσωπα των ηρώων, το πάθος, ο χαρακτήρας, το λεκτικό.
β) η εκφραστική σχέση χορού και ηρώων.

Το σεμινάριο απευθύνεται, όσον αφορά την Πρακτική σε ηθοποιούς ή μαθητές δραματικών σχολών, ενώ  περιορισμένος αριθμός ακροατών από το χώρο της μουσικής, των εικαστικών(σκηνογραφία, μάσκα κλπ.), την ποίηση  ή  την λογοτεχνία,  που τυχόν ενδιαφέρονται σχετικά,  είναι  ευπρόσδεκτος. Για λόγους τεχνικούς, και μόνον, καθορίζεται σαν όριο ηλικίας τα 35 χρόνια,  εκτός των περιπτώσεων όπου και αυτό ενδεχομένως  να αγνοηθεί.

Το σεμινάριο εκτός από θεατρικό εργαστήρι είναι αυτονόητο ότι λειτουργεί και ως μέσον και χώρος γνωριμίας και επιλογής νέων ηθοποιών και εν γένει συνεργατών για την προσεχή παραγωγή της θεατρικής εταιρείας "Πολυώνυμο"εφόσον το εργαστήρι φτάσει σ’ αυτό το επίπεδο.  Σχετικά με την ύλη και τα κείμενα του σεμιναρίου οι ενδιαφερόμενοι – εκτός από την συμμετοχή τους στο Χορό σε όλες τις σκηνές,  μπορούν να εξασκηθούν και στους μονολόγους, επιλέγοντας  έναν, δύο ή και τρεις της προτίμησης τους, πάντα, από τη μετάφραση του Ι. Γρυπάρη.

Υπογραμμίζεται ότι σε όλους τους μονολόγους, ο τρόπος που υπάρχουν και κινούνται οι ηθοποιοί – συμμετέχοντες στο  Χορό, και ο "διάλογός" τους με τον "πρωταγωνιστή",  είναι το ενδιαφέρον και ένας από τους βασικούς λόγους ύπαρξης του σεμιναρίου αυτού.






Διάρκεια σεμιναρίωνΟκτώβριος 2014 – Μάιος 2015  (εγγραφές γίνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους)
   
Ώρες μαθημάτων: 17:00 -  21:00
(Τα σεμινάρια θα γίνονται τουλάχιστον στην αρχή μια φορά την εβδομάδα, και σε επόμενη φάση ενδεχομένως να προστεθούν ημέρες)



Αποστολή βιογραφικών με απαραίτητα αναγραφόμενα στοιχεία: α)την σχολική εκπαίδευση, β)όποια άλλη πιθανώς εκπαίδευση ακολούθησε και γ)ημερομηνία γέννησης κτλ. + φωτογραφίας, δηλώσεις συμμετοχής και επικοινωνία: polywnymo@gmail.com



ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
(Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με κάποια από τα προτεινόμενα κείμενα είναι διαθέσιμες στο σύνδεσμο http://retsosaris.blogspot.gr/2013/06/blog-post_9121.html)

Αντιγόνη του Σοφοκλή
Κρέοντας + Χορός  – μονόλογος - «Γέροντες, οι θεοί...» (Α’ μονόλογος)
Αίμονας + Χορός – μονόλογος - «Πατέρα μου, οι θεοί..» (Α’ μονόλογος)
Αγγελιοφόρος + Χορός - «Ω εσείς που κάθεστε...» (Ε’ επεισόδιο)

Οιδίπους Τύραννος του Σοφοκλή
Οιδίποδας + Χορός – μονόλογος - «Ω πλούτε και εξουσία...»
Τειρεσίας + Χορός – μονόλογος -  «Φονιάς εσύ είσαι...»
Τειρεσίας + Χορός – μονόλογος - «Εάν και βασιλιάς..»

Αγαμέμνων του Αισχύλου
Αγαμέμνων + Χορός Ανδρών - μονόλογος - «Πρώτον το Άργος...»
Κλυταιμνήστρα + Χορός Ανδρών – μονόλογος - «Ήφαιστος, από την Ίδα στέλνοντας τρανή λάμψη...»
Αγγελιοφόρος + Χορός Ανδρών - «Ω χώματα της πατρικής μου γης....»
Κασσάνδρα +Χορός Ανδρών, και τις τρεις Στροφές – Αντιστροφές με αρχή το  «Απόλλων, Απόλλων.....»
Κλυταιμνήστρα – μονόλογος - «Υπάρχει η θάλασσα...»

Ηλέκτρα του Σοφοκλή
Ηλέκτρα – μονόλογος -  «Ω άγιο φώς» , οι τρεις Στροφές – Αντιστροφές που ακολουθούν,  Ηλέκτρα + Χορος Γυναικών - «Κόρη, κόρη πανάθλιας μητέρας..»
Ηλέκτρα + Χορός Γυναικών – μονόλογος - «Ντρέπομαι αλήθεια...»

Αίαντας του Σοφοκλή
Αίαντας + Χορός Ανδρών – 3 Στροφές-Αντιστροφές με αρχή το «Ιώ φίλοι μου ναύτες...»

Αίαντας + Χορός Ανδρών – μονόλογος – «Ποιος να το πίστευε, ότι το όνομα μου...» 

Πέμπτη 14 Αυγούστου 2014

Α.ΡΕΤΣΟΣ - ΠΟΛΥΩΝΥΜΟ - ΕΥΡΕΣΗ ΜΟΝΙΜΟΥ ΧΩΡΟΥ





Θεατρική Εταιρεία Πολυώνυμο
polywnymo@gmail.com
retsosaris@gmail.com
retsosaris.blogspot.gr


...... Προωθήστε το sil’ vous plait……



Το  «Πολυώνυμο»  και ο  Α. Ρέτσος, πληροφορούν τους φίλους και τις φίλες, ότι.... καλώς ή κακώς, βρίσκονται σε αναζήτηση μόνιμου χώρου.

Ακόμα χειρότερα, σχετικά με το θέμα αυτό, έγινε και μια συνάντηση τις προάλλες, με φίλες και φίλους σε ταβερνείο (το όνομα δεν αποκαλύπτεται),  υπό το νυσταλέο, και όχι μόνο, βλέμμα του κάπελα, ως του μοναδικού μάρτυρα της βραδιάς. Αντιθέτως, και ποιος ξέρει γιαί, αποκαλύπτουμε και με κάθε λεπτομέρεια, τα πάντα όλα, .... και ό,τι ειπώθηκε στη συνάντηση αυτή(πρακτικά),  της οποίας, το υπογραμμίζουμε, μοναδικός παρών και μάρτυρας, ο προαναφερθείς κάπελας, ο στο εξής και επονομαζόμενος με την μυστική ονομασία «κάπελας»  (το όνομα του οποίου δεν επιτρέπεται επίσης να αποκαλύψουμε διότι... οικογενειάρχης). Πάμε παρακάτω...

Π    Α   Ρ   Ε    Ν    Θ    Ε    Σ    Η . . . 

Στα «παρενθετικά του φεγγαριού» και σε συζήτηση που έγινε μετά την παράσταση, σε  ταβερνάκι  εκεί  κοντά,  μαζί με κάποιους φίλους – δημιουργούς  που βρέθηκαν εκεί, εκφράστηκαν ενδιαφέρουσες απόψεις, που θέλουμε με τη σειρά μας να τις μοιραστούμε μαζί σας.
Πέρα από τις τεχνικές ελλείψεις του κάθε χώρου κτλ.,  συζητήθηκε έντονα η ακαταλληλότητα και το «απαγορευτικό» των  διαφόρων  χώρων για πολλούς, άλλους λόγους και πέρα από τις διαστάσεις τους, να φιλοξενούν παρόμοιες παραστάσεις.  Συζητήθηκε εν ολίγοις, δηλαδή, πως πρέπει να βρεθεί τρόπος να δοθεί τέλος στην άσχετη,  αχρείαστη  και  συνεχή  πάλη που δίνει ο δημιουργός και για το πνευματικό του έργο και για τη ζωτική του επιβίωση, με τον εκάστοτε χώρο που τον φιλοξενεί. Μια πάλη που εκτός από την ανύπαρκτη όποια οικονομική υπόσταση, αγγίζει σχεδόν πάντα στο τέλος και περιέργως πως, τα όρια της προσωπικής προσβολής και πολλά άλλα του δημιουργού και ανθρώπου, σε μία ιδιότυπη νομοτέλεια του εκάστοτε  άσχετου, εκτός ελαχίστων περιπτώσεων,  χώρου που τον φιλοξενεί.
Στη νομοτέλεια αυτή, ο δημιουργός, που στο εξής θα αναφέρεται ως ο «καλλιτέχνης», θα πρέπει λέει να «βαπτίζεται» ή να καταθέτει  κάθε  φορά την ταυτότητα του, και πολύ πιθανόν αργότερα και την ομάδα αίματος του,  και μάλιστα στον κάθε άσχετο ή δήθεν καλλιτέχνη, υπεύθυνο, διαχειριστή του κάθε χώρου. Επόμενο είναι έτσι,  και   ο «καλλιτέχνης» που στο μέλλον ίσως να αναφέρεται και ως ο «μπουζουξής», καταλήγει μοιραία να βγάζει και ο ίδιος τον χειρότερο εαυτό του, με πολλά και ωραία  επεισόδια για τα οποία πολλοί από τους εκστασιασμένους στο τέλος θεατές δε μαθαίνουν ποτέ.
                                                            
(Ο κάπελας, απ’ την κουζίνα, αρχίζει να κάνει θορύβους, σημάδι ότι θέλει να κλείσει.)

Συμφωνήθηκε άνετα, επίσης, ότι η νομοτέλεια αυτή επικρατεί  σε  όλους  τους χώρους, εμπορικούς, περιθωριακούς, εναλλακτικούς, «ποντικοπαγίδες», «κολωνάτα υπόγεια», «αεράτες ταράτσες»,  «μαυροκούρτινα  δωμάτια»,  «μισογκρεμισμένους εξώστες»,  «γυαλισμένα μέλαθρα», «βενετσιάνικες δήθεν γόνδολες, όπερες» κλπ.  Κανονικά.
                                                            
(Ο κάπελας, σπρώχνει το χαλβά, κέρασμα για να φύγουν.)

Έτσι,  η ομήγυρη κατέληξε ότι κατάλληλος θα ήταν ένας χώρος κοινός και όχι προσωπικός, και για όλες τις εκφραστικές, δημιουργικές τάσεις, θέατρο, ποίηση, λογοτεχνία, εικαστικά, χορός, ζωγραφική, σόλα,  μουσική,  θέατρο σκιών, ταινιοθήκη,  προβολές κτλ.
                                                            
(Ο κάπελας στο βάθος: «Ναι... όποιος δεν θέλει να ζυμώσει, σαράντα χρόνους κοσκινίζει».)

Μακριά  από  τη γνωστή  έννοια  των  «πολυχώρων», κάποιοι από την παρέα επέμειναν ότι ο χώρος θα πρέπει να φιλοξενεί, αποκλειστικά  και  μόνοδημιουργούς όποιας έκφρασης που η  τέχνη  τους  συνδέεται  άμεσα  με  την  ίδια την  ύπαρξή  τους (βίωμα). Θα πρέπει, επίσης, ν’ ανακαλύψει, να βρει και να προσκαλέσει «κρυμμένους» ή και «ξεχασμένους» και όποιας τέχνης δημιουργούς, πέρα από «γραφικότητες», «μελλοδραματισμούς», «νευροφυτικά» κτλ.
                                                (Ο κάπελας μουρμουράει: «τα πολλά λόγια είναι φτώχεια» και τα σχετικά.)

Τέλος, στην έννοια «ο χώρος να φιλοξένει», όλοι πανηγυρικά καταλήξαμε στον εξής ένα, απλό, οικονομικό όρο: το μοίρασμα  των  εξόδων, και  μόνο,  του  θεάτρου, κοινό (λογαριασμοί φανερά «επί τραπέζης» ) και  τα  υπόλοιπα  των  δημιουργών, ξεκάθαρα.

(Ο κάπελας στο βάθος σκοτώνει κατσαρίδες.)

Συμφωνήθηκε, επίσης πανηγυρικά, ότι επειδή δεν υπάρχει καμία οικονομική δυνατότητα είτε από το «Πολυώνυμο», είτε από τον υπογράφοντα, είτε από τους ομοτράπεζους, τα λεχθέντα να «ανοιχτούν», να μεταφερθούν στους φίλους και στις φίλες, ως αίτημα υποστήριξης. Έτσι κάπως ειπώθηκαν, και μετά από αυτά τα «ωραία», μακρά σιγή έπεσε στο τραπέζι....
                                                            
(Ο κάπελας: «Παιδιά, άντε! Ξημέρωσε, πρέπει να φύγουμε.»)

Μετέωρες οι λέξεις «συνεισφορά»,  «δωρεά»,  «έρανος» κτλ και χωρίς να χει βρεθεί ο χώρος, προβλημάτιζαν τους ομοτράπεζους, μέχρι που ο υπογράφων, που τόση ώρα άκουγε χωρίς να μιλάει, γιατί «ήξερε».... άνοιξε τα χαρτιά του:  160m2 στου Ψυρρή σε ωραίο, παλιό κτίριο προς ενοικίαση και 200m2 στην Αθηνάς, ψηλά στον 8ο, τεράστιες τζαμαρίες, η Ακρόπολη να φέγγει, φως, χορηγίες και ότι «τα πολλά λόγια είναι φτώχεια» και πως αν δεν λυθούν, είτε στον ένα είτε στον άλλο χώρο, τα οικονομικά  του  πρώτου  επταμήνου από την αρχή, δεν έχει νόημα αυτή η συζήτηση.
Στην ξαφνική οχλαγωγία που ακολούθησε στο τραπέζι, με «ριπές» ερωτήσεων των φίλων, για το ποσό, τη διεύθυνση κτλ., ο υπογράφων...  ανένδοτος!
Όρθιος, ξαφνικά, ο υπογράφων, επιμένει με πάθος, ότι σ’ αυτήν την κρίση δεν υπάρχει νόημα να περιμένουν «δωρεές», «συνεισφορές» και «χορηγίες» και ότι αν οι φίλοι του ή οι φίλοι θεατές δεν κινητοποιηθούν ώστε να βρεθούν τα  ενοίκια και τα λειτουργικά έξοδα για το πρώτο επτάμηνο, δεν υπήρχε λόγος να τραβήξει περαιτέρω η συνάντηση αυτή και συμβούλεψε να φύγουν.

(Ο κάπελας στη γωνία, συγκατάνευσε βουβά.)

Όρθιοι όλοι τώρα, με τα ποτήρια στα χέρια, σε κύκλο, αποφάσισαν να ονομάσουν την εύρεση  του  ποσού για την έναρξη με τον μυστικό και πρωτότυπο 
κωδικό  «το επόμενο  βήμα»  και ότι οι φίλοι και οι φίλες θεατές που ενδιαφέρονται, στέλνοντας την απλή και παράξενη πρόταση, «ενδιαφέρομαι  να  συμμετάσχω  στο  επόμενο  βήμα» στο polywnymo@gmail.com,  θα ενημερώνονται σχετικά (ποσό, αριθμός λογαριασμού).  Τσούγκρισαν τα ποτήρια τους και μετά από τα «εις υγείαν», τα «καλή αρχή», τα «σαλαμαλίκια» και τα τοιαύτα, επιτέλους έφυγαν.

(Ο κάπελας ανάσανε με ανακούφιση.)


. .  . . . Κ   λ  ε  ί  ν  ε  ι   η    Π  Α   Ρ   Ε    Ν   Θ   Ε   Σ   Η  

Το «Πολυώνυμο» και ο Α. Ρέτσος, σίγουρα ψάχνουν για μόνιμο χώρο!!
Η βροχή σταμάτησε. Ο καιρός άνοιξε, και αν και νύχτα ακόμα...  ο μεσημεριανός ήλιος...  ανέτειλε στον ουρανό!!!

Καλημέρα σας ….. Προωθήστε το!

Ο  υπογράφων
Α. Ρέτσος



ΥΓ:  Και επειδή το γέλιο δεν έβλαψε ποτέ κανέναν και πουθενά,  με ένα κλικ εδώ, βλέπετε το χώρο που πραγματικά μας ενδιαφέρει,  αλλά πάντα «παίζουν» πολλές «ομάδες» εκεί το καλοκαίρι, πάντα φωνάζουν και κλαίνε και κάνουν κάτι παράξενα,  ενώ το χειμώνα που διατίθεται και μπορούμε να μπούμε,  δε συμφέρει...  για λόγους θέρμανσης!!!